🐝 De Aziatische hoornaar: een indrukwekkend maar verwoestend insect

Als natuurliefhebbers willen we de balans in het ecosysteem zoveel mogelijk behouden. Ieder insect speelt een rol in de natuur, ook de Aziatische hoornaar (Vespa velutina). Toch vormt deze invasieve soort een ernstige bedreiging voor bijenvolken, en het is hartverscheurend om te zien hoe imkers hun harde werk in enkele weken compleet verwoest zien worden. Moeten we ingrijpen? Hoe kunnen we onze bijen beschermen zonder onnodige schade aan de natuur toe te brengen?

🏹 De impact op bijenpopulaties

Bij het woord “hoornaar” denken de meeste mensen aan een grote, imposante wesp. In Europa hadden we altijd de Europese hoornaar (Vespa crabro), een nuttig roofinsect dat vooral schadelijke insecten zoals vliegen en muggen eet. De Aziatische hoornaar, echter, heeft een uitgesproken voorkeur voor honingbijen. Dit leidt tot:

✅ Massale sterfte onder bijen – Een groep Aziatische hoornaars kan een volledige bijenkast uitroeien in enkele dagen.

✅ Bedreiging voor biodiversiteit – Omdat bijen cruciaal zijn voor de bestuiving van planten en gewassen, heeft hun achteruitgang gevolgen voor het hele ecosysteem.

✅ Problemen voor imkers – De hoornaar maakt het bijna onmogelijk om op een duurzame manier bijen te houden in de getroffen gebieden.

Hoe valt een Aziatische hoornaar een bijenkolonie aan? De tactiek van deze roofinsecten is genadeloos: ze wachten bij de ingang van de bijenkast en grijpen bijen in volle vlucht. Vervolgens worden de bijen levend meegenomen naar  een tak  waar ze in stukjes worden gesneden en enkel de beste delen worden naar het hoornaarnest gebracht om vervolgens gevoerd te worden aan hun larven. Dit zorgt ervoor dat een enkele groep hoornaars een volledige bijenkolonie kan decimeren.

🌱 Moeten we de Aziatische hoornaar bestrijden?

Dit is een ethische vraag. In de natuur bestaat er geen “goede” of “slechte” insecten – ieder dier heeft een rol. Maar een invasieve soort kan de natuurlijke balans verstoren en schade aanrichten die verder gaat dan haar oorspronkelijke habitat. Omdat de Aziatische hoornaar geen natuurlijke vijanden heeft in Europa, groeit haar populatie exponentieel.

💡 Feit: Eén nest kan honderden nieuwe koninginnen voortbrengen, die zich elk verspreiden en nieuwe nesten bouwen.

Door de snelle verspreiding van de soort wordt de impact op de biodiversiteit steeds groter, en veel natuurbeschermers én imkers erkennen dat gerichte bestrijding nodig is om de schade te beperken.

🏡 Hoe kunnen we onze bijen beschermen zonder de natuur te schaden?

Het doel is geen massale verdelging, maar wel populatiebeheer.

Dit betekent dat we de hoornaars niet compleet uit de natuur willen verwijderen, maar wel de explosieve groei moeten afremmen.

Hier zijn enkele methoden:

1️⃣ Koninginnen vangen in het voorjaar

Omdat er jaarlijks maar één generatie hoornaars is, is het vangen van koninginnen tussen maart en juni de beste manier om het aantal nesten in de zomer te verminderen. Dit doe je door:

• Een suikerhoudende lokstof te gebruiken, zoals een mix van bier, grenadinesiroop en witte wijn.

• Vallen te plaatsen in bomen, bij bijenkasten en in beschutte plekken.

• De lokstof regelmatig te verversen en de val goed te controleren.

📢 Tip: Gebruik een val met een rooster, zodat nuttige insecten kunnen ontsnappen.

2️⃣ Verwijderen van nesten op een veilige manier

Als je een nest ontdekt, probeer het niet zelf te verwijderen! De hoornaars zullen hun nest fel verdedigen, wat tot gevaarlijke situaties kan leiden. De beste aanpak:

✔️ Een professionele verdelger inschakelen.

✔️ Het nest melden bij de gemeente, want sommige plaatsen bieden gesubsidieerde verdelging aan.

🔥 Waarschuwing! Gebruik nooit vuur of chemische middelen om een nest te verwijderen – dit kan leiden tot nog snellere verspreiding.

3️⃣ Bijenkasten beschermen

Naast actieve bestrijding kunnen imkers ook speciale gaasschermen rond hun bijenkasten plaatsen, zodat hoornaars de bijen minder gemakkelijk kunnen grijpen.

Dit is een passieve bescherming die voorkomt dat de hoornaars een volledige kolonie uitroeien.

💡 Conclusie: een balans tussen bescherming en respect voor de natuur

De Aziatische hoornaar is een prachtige maar problematische soort. Hoewel volledig uitroeien niet wenselijk is, moeten we actief ingrijpen om onze bijenpopulaties te beschermen.

Dit kan door:

🔹 Koninginnen te vangen in het voorjaar.

🔹 Grote nesten veilig te laten verwijderen.

🔹 Bijenkasten actief te beschermen.

🌱 Naast bestrijding moeten we ook de bredere oorzaken van bijensterfte aanpakken, zoals pesticiden, klimaatverandering en verlies van leefgebied.

🐝 Wil je bijdragen? Plaats een val in het voorjaar en help mee om de populatie van de Aziatische hoornaar onder controle te houden!